معنای ناشزه چیست و به چه کسی گویند؟

یکی از مهمترین مسائلی که روابط زناشویی و حقوق خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد، این مورد است. این موضوع آنقدر اهمیت دارد که در آیه 34 سوره نساء به تفصیل به آن پرداخته شده است. وی در پاسخ به این سوال که میان ناشزه بودن یعنی چه؟ عدم تمکین یک اصطلاح حقوقی است که به معنای نافرمانی یا سرپیچی از شوهر در انجام وظایف زناشویی است. نافرمانی به معنای بی تفاوتی زوجین به امور مشترک و فردی است. در قانون، ناشزه عمدتاً برای زنان استفاده می شود. در عین حال، مشکلات مربوط به تکلیف مردان  هم احتمال تحقق را دارد.

در این مقاله به دنبال پاسخی روشن برای این سوال هستیم که ناشزه به چه معناست؟ و مجازات آن در قانون چیست؟ تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

ناشزه

گاهی این سوال مطرح می شود که ناشزه یعنی چه؟ زن ناشزه در اصل زنی است که از تسلیم عام و خاص در برابر شوهر خودداری می کند. البته این تعریف به این معنا نیست که این موضوع منحصر به زن باشد. اما اغلب شامل مردان نیز می شود. مثلاً مردی که نمی‌خواهد با همسرش همبستر شود، از نظر فقهی ناشزه  است. به عبارت دیگر، هر مردی که پس از ازدواج به تعهدات خود در قبال همسر خود عمل نکند، در اصطلاح «ناشزه» قرار می گیرد.
در واقع با عقد ازدواج، زن و مرد نسبت به یکدیگر حقوق و تکالیفی خواهند داشت. این تعهدات الزام قانونی دارد و عدم رعایت آنها عواقبی را برای زوجین به دنبال دارد اطاعت از مهمترین وظایف زن و مرد نسبت به یکدیگر است. طبق قانون، زن پس از خطبه عقد موظف به اطاعت از شوهر است. این رضایت شامل تکالیف مشترک و تکالیف خاص است. تسلیم عمومی به معنای تصدیق این است که شخص مسئول همه چیز در زندگی است. وفاداری ویژه شامل روابط زناشویی بین زن و مرد است. به طور کلی، زن ملزم به اطاعت از شوهر است و در صورت عدم تمکین و نافرمانی، ناشزه محسوب می شود.

شرایط

همانطور که اشاره کردیم، این موضوع تنها مختص زنان نیست، بلکه در بسیاری از موارد شامل مردان نیز می شود. بنابراین، برای پاسخ به این سوال که ناشزه چیست؟ شرایطش رامی توان بیان  کرد:
زن نباید بدون دلیل موجه  از بودن در خانه شوهر اجتناب کند
پرهیز زن از وظایفی که قانون و شرع بر عهده او گذاشته است.
زن بدون رضایت و اراده شوهر بر خلاف مصلحت و حیثیت خانواده مشغول به کار شود.
خودداری زن از روابط متعارف جنسی با مرد بدون دلیل موجه.

نیم نگاهی به شرایط  نفقه زن در حالت ناشزه

برای پاسخ به این سوال که نشوز یعنی چه؟ می توان به این نکته اشاره کرد که نشوز در زندگی زناشویی و روابط زن و مرد بسیار موثر است. یعنی طبق ماده 1108 قانون مدنی اگر زن بدون دلیل مشروع از انجام وظایف زناشویی امتناع کند مستحق نفقه نمی باشد. لازم به ذکر است که طبق مواد 1085 و 1086 قانون مدنی در صورتی که زن از شوهر خود تمکین نکند و مهریه او بدهکار باشد، طبق قانون می تواند مهریه را مطالبه کند. اگر بگوید تا مهریه ام را نگیرم تمکین نمی کنم. در این شرایط، زن حتی با وجود عدم تمکین، مستحق نفقه است. در حقوق به این امر حق حبس گفته می شود و وصول آن بستگی به وضعیت مهریه دارد.