فک رهن چیست؟
فک رهن یکی از روش‌های آزادسازی وثیقه (رهن) از حالت رهن می‌باشد. وثیقه به معنای اموال یا مالی است که به عنوان تضمین یا اطمینان از اجرای یک تعهد مالی در اختیار دیگری قرار گرفته است. حالت رهن به معنای قرار گرفتن این وثیقه در یک وضعیت خاص و تحت نظارت قرار دادگاه است.
فک رهن به چند روش اجرا می‌شود:
- ابراء دین نسبت به اموال نزد شخص ثالث: در این روش، شخصی که وثیقه را ارائه داده، به دلیل اجرای تعهدات مالی خود، می‌تواند با ابراء دین نسبت به اموال نزد یک شخص ثالث (مثل بانک)، وثیقه خود را از حالت رهن آزاد کند. این به این معناست که شخص ثالث تضمینهای لازم را از طریق ابراء دین انجام می‌دهد و وثیقه آزاد می‌شود.
- پرداخت دین شخص رهن‌دهنده: اگر شخص رهن‌دهنده بتواند کلیه یا بخشی از بدهی خود را پرداخت کند، به این ترتیب نیاز به وثیقه به عنوان تضمین اجرای تعهدات مالی از بین می‌رود و حالت رهن آزاد می‌شود.
- انصراف از مال مرهونه نزد شخص ثالث: در برخی موارد، با انصراف از مال مرهونه توسط شخص ثالث (مثل بانک)، وثیقه از حالت رهن آزاد می‌شود. این انصراف ممکن است به دلیل تسویه بدهی یا تغییر در ترتیبات مالی باشد.
فک رهن چند صورت مطرح می گردد؟
فک رهن در حقوق اسلامی و قانون ایران به دو صورت مستقل و دعوای ملزم به تنظیم سند مطرح می‌شود.
- فک رهن مستقل: در این حالت، شخص رهن‌دهنده (مثل مالک ملک) متعهد به پرداخت دین خود در مدت زمان مشخصی است و یکی از اموال او به نام شخص یا نهاد ثالث (مثل بانک) رهن می‌شود. در صورت عدم پرداخت دین به موقع، شخص یا نهاد ثالث حق دارد از اموال رهن‌شده خود استفاده کند.
- دعوای ملزم به تنظیم سند: در این حالت، شخص رهن‌دهنده برای تضمین پرداخت دین به شخص یا نهاد ثالث (مثل بانک)، سندی را تنظیم می‌کند. این سند معمولاً حاوی تعهدات مالی و قراردادهای مرتبط با فک رهن است. بعد از پرداخت دین به موقع، شخص رهن‌دهنده حق استفاده از اموال خود را به دست می‌آورد و سند به نام او تنظیم می‌شود.
فرایند فک رهن با تنظیم سند:
- درخواست وام: شخص یا سازنده ملک به بانک مراجعه کرده و درخواست وام را ثبت می‌کند.
- تعهدات مالی: بر اساس تعهدات مالی و شرایط تعیین شده، بانک مبلغ وام را به شخص یا سازنده ملک اعطا می‌کند.
- فک رهن: به عنوان تضمین، شخص یا سازنده ملک یکی از اموال خود را به نام بانک رهن می‌کند.
- پرداخت اقساط: شخص یا سازنده ملک به تعهدات پرداخت اقساط وام بر طبق توافق پیشین خود پاسخ می‌دهد.
- تسویه وام: پس از پرداخت کامل اقساط، بانک سند ملک را به نام شخص یا سازنده ملک تنظیم می‌کند و اموال رهن‌شده آزاد می‌شود.
